Với tiềm năng du lịch đa dạng, phong phú nhưng thời gian qua các vùng du lịch trọng điểm của tỉnh ta như Nam Đàn - Vinh - Cửa Lò vẫn chưa khai thác hết lợi thế. Để phát huy những giá trị văn hóa phi vật thể, vật thể của 3 vùng du lịch trọng điểm này, tháng 3/2014, lãnh đạo 3 địa phương đã có buổi làm việc thống nhất chương trình phối hợp nhằm nâng cao chất lượng điểm đến, xây dựng môi trường văn hóa du lịch, thu hút ngày càng nhiều hơn khách du lịch trong nước và quốc tế.
Tiềm năng phong phú
Với 3 vùng trọng điểm du lịch chính là Cửa Lò, TP. Vinh, Nam Đàn, trong những năm qua, Nghệ An đã chú trọng tập trung đầu tư, khai thác trung tâm du lịch biển Cửa Lò. Nếu như những năm đầu thập niên 90, Cửa Lò chỉ là những làng chài bé nhỏ, nguồn sống chủ yếu là đánh bắt hải sản ven bờ, chưa có khái niệm phát triển du lịch, thì nay, Cửa Lò đường ngang, lối dọc phẳng lỳ rộng mở đón chào du khách muôn nơi. Hàng năm, riêng đầu tư cho các công trình du lịch đã lên tới nhiều tỷ đồng. Trong đó, nhiều công trình đã trở thành điểm nhấn cho du lịch Cửa Lò như: Quảng trường Bình Minh, Nhà thi đấu thị xã, đảo Song Ngư, dự án sân Golf 18 lỗ gắn với khách sạn nhà nghỉ cao cấp của Công ty CP Golf biển,… Đến với Cửa Lò, du khách tha hồ lựa chọn những tour du lịch hấp dẫn như Cửa Lò - quê Bác; Cửa Lò - sông Lam - đền Củi; Cửa Lò - Vinh - Khu di tích Kim Liên - rừng nguyên sinh Pù Mát; du thuyền vãn cảnh đảo Lan Châu - động Rùa - đảo Tiên… hay Cửa Lò - Cửa khẩu Cầu Treo - Lạc Xao; Cửa Lò - Bãi Lữ...
Rời Cửa Lò, xuôi theo đường du lịch ven sông Lam, du khách đến với Khu du lịch sinh thái Cửa Hội. Được thành lập năm 2000 trên diện tích 5 ha, nằm ẩn mình dưới rừng phi lao xanh mát với đa dạng các dịch vụ ăn uống hải sản biển, nghỉ nhà sàn, câu cá hồ nước ngọt, tắm biển..., đây là địa điểm nghỉ mát lý tưởng cho những ai muốn thoát khỏi không khí ồn ào, náo nhiệt của chốn thị thành. Từ đây, du khách có thể khám phá khu rừng ngập mặn mà người dân địa phương gọi là rừng bần. Rừng bần là điểm du lịch sinh thái, giải trí lý tưởng. Khi mùa lá rụng, du khách có thể nhìn thấy cả khoảng rừng bao la với hàng vạn con chim đậu trên những cây bần. Khi mùa ra hoa kết trái, du khách được thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên của hoa, quả bần chín và ngắm những đàn chim ẩn mình trong cành lá. Tuy nhiên, đến nay tiềm năng du lịch này vẫn rất cần thu hút sự đầu tư thích đáng để trong tương lai không xa, rừng bần - tràm chim Hưng Hòa trở thành điểm nhấn của du lịch ven sông Lam cùng với đền Quang Trung trên núi Dũng Quyết - nơi thờ Nguyễn Huệ - vị tướng tài ba của nghĩa quân Tây Sơn và đền thờ ông Hoàng Mười - ngôi đền cổ kính bên dòng Lam nức tiếng linh thiêng.
Du lịch thành Vinh không chỉ là điểm đến trên con đường thiên lý Bắc - Nam mà còn hấp dẫn các nhà đầu tư trong nước, quốc tế bằng chính tiềm năng sẵn có. Ở đó có những công trình văn hóa lớn xứng tầm khu vực như Quảng trường Hồ Chí Minh, Công viên trung tâm, cổng thành cổ, Bảo tàng Tổng hợp, Bảo tàng Xô Viết… Còn nếu du khách là người ưa mua sắm thì tới Vinh bạn có thể lựa chọn các mặt hàng tại Siêu thị BigC, Metro, Intimex…Và ẩm thực thành Vinh sẽ làm hài lòng du khách bằng những món ăn dân dã theo mùa như cháo lươn, kẹo cuđơ, cam Xã Đoài...
Tâm điểm của du lịch Nghệ An vẫn là Nam Đàn - quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Là mảnh đất được mệnh danh “Nam Đàn sinh thánh” nên giá trị di sản văn hóa của ông cha ta để lại trên mảnh đất này khá dày đặc: Khu di tích lịch sử văn hóa Kim Liên; quê nội, quê ngoại Bác Hồ, khu mộ cụ Hà Thị Hy - bà nội của Bác, mộ bà Hoàng Thị Loan - thân mẫu Người… nơi đây còn là quê hương của vua Mai, La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, Phan Bội Châu… Cùng với đó là các ngôi chùa, đình nức tiếng như đình Hoành Sơn, đình Trung Cần, chùa Viên Quang, chùa Đại Tuệ… Hàng năm mảnh đất này diễn ra rất nhiều các hoạt động lễ hội quy mô lớn, thu hút du khách trong tỉnh, trong nước và khách quốc tế tới thăm quan. Trong định hướng phát triển du lịch, Nam Đàn đang chú trọng thu hút các dự án đầu tư vào khu du lịch sinh thái hồ Tràng Đen - là dự án nằm trong quần thể các dự án trên tuyến du lịch dọc đường QL46, đường Hồ Chí Minh.
Liên kết cùng phát triển
Du lịch là ngành đặc thù rất cần sự liên kết, nếu không liên kết sẽ khó phát triển. Xác định liên kết để nâng cao chất lượng điểm đến, liên kết để cùng nhau xây dựng một môi trường văn hóa du lịch đặc trưng cho 3 vùng nói riêng, cho xứ Nghệ nói chung. Trung tuần tháng 3/2014, lãnh đạo 3 huyện đã có buổi làm việc thống nhất những nội dung chính trong liên kết phát triển du lịch: Đó là phát huy các tiềm năng, thế mạnh đặc trưng về du lịch của 3 vùng nhằm xây dựng thương hiệu điểm đến bền vững, tạo sức lan tỏa tới các địa phương khác trong tỉnh. Cả 3 vùng sẽ lựa chọn các khu, điểm có giá trị nổi bật để tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ. Chỉ đạo các cấp, ngành liên quan đảm bảo tốt an ninh trật tự, giữ gìn vệ sinh môi trường và cảnh quan, môi trường văn hóa lành mạnh, góp phần xây dựng hình ảnh điểm đến và nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch dịch vụ của địa phương. Đồng thời lựa chọn một địa điểm phù hợp tại khu vực trung tâm Thành phố Vinh, Nam Đàn hoặc Thị xã Cửa Lò để quy hoạch khu vực giới thiệu sản phẩm (là đặc sản của từng vùng) , khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm đặc trưng của các địa phương.
Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Giám đốc Sở VHTT và DL cho rằng: Việc 3 vùng liên kết cùng phát triển để tạo ra các sản phẩm du lịch đặc trưng là bước đi thích hợp trong tiến trình xây dựng thương hiệu sản phẩm cho du lịch xứ Nghệ. Ví như khi đến Nam Đàn, khách du lịch có thể mua, tham quan các đặc sản tiêu biểu của TP. Vinh, Thị xã Cửa Lò và ngược lại. Điều đó đã góp phần quảng bá sản phẩm cho 3 vùng trên cùng một điểm đến. Như vậy khách du lịch sẽ thích thú hơn bởi họ có thể tha hồ lựa chọn những sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú của chúng ta.
Chị Nguyễn Thị Hương - chủ cửa hàng kinh doanh đồ hải sản Yên Hương ở khối 7, Nghi Thủy, Thị xã Cửa Lò - một trong gia đình có nghề truyền thống chế biến nước mắm, đồ hải sản hàng chục năm nay phấn khởi khi biết được thời gian tới các sản phẩm do gia đình chị nói riêng, làng nghề Nghi Thủy nói chung sẽ được giới thiệu tại những gian hàng chuyên bán đồ đặc sản địa phương ở Nam Đàn - quê Bác và ở TP. Vinh. Ông Trần Anh Tuấn - Phó phòng VHTT và DL Cửa Lò cho biết: bắt đầu từ mùa du lịch 2014 này, Cửa Lò sẽ quy hoạch gian hàng chuyên bán đồ đặc sản tiêu biểu của 3 vùng Nam Đàn, TP. Vinh và Thị xã Cửa Lò. Đến với gian hàng, ngoài tham quan, lựa chọn những sản phẩm của Nam Đàn như me Nam Nghĩa, tương, sắn dây; TP. Vinh thì có cam Xã Đoài; Cửa Lò có nước mắm, các đồ hải sản khô như mực, tôm, cá, tép …
Ngoài ra, tại gian hàng còn giới thiệu các tour, tuyến du lịch liên kết giữa 3 vùng như Cửa Lò - Quảng trường Hồ Chí Minh - Khu di tích Kim Liên; Cửa Lò - Cửa Hội (đường du lịch ven sông Lam) - Khu di tích Kim Liên… cùng các tour du lịch văn hóa tâm linh khác như Cảng Cửa Lò - đền thờ Nguyễn Xí - đền Vạn Lộc - Thành cổ Vinh - Bảo tàng Xô Viết Nghệ Tĩnh - Mộ bà Hoàng Thị Loan - Khu di tích Kim Liên - miếu mộ Vua Mai… Riêng các sản phẩm làng nghề truyền thống như nước mắm, ruốc các loại… của Cửa Lò sẽ được thị xã chọn lựa từ sản phẩm của một số gia đình truyền thống tại các làng nghề. Trước mắt những sản phẩm này sẽ được dán nhãn mác của chính gia đình đó. Còn về lâu dài chắc chắn thị xã sẽ triển khai đăng ký thương hiệu sản phẩm cho nước mắm và các sản phẩm khác như tôm nõn, mực khô, cá khô, ruốc các loại…
Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả của 3 vùng trong liên kết xây dựng điểm đến, thiết nghĩ, cả 3 huyện cần phải xác định được những thế mạnh của mình để bổ trợ cho các địa phương trong vùng liên kết. Ví như, Cửa Lò phải xây dựng một môi trường du lịch biển xanh - sạch - đẹp, đến với Cửa Lò du khách sẽ được thưởng thức các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển, vui chơi, mua sắm chuyên về đặc sản biển. Còn đến với TP. Vinh, du khách sẽ được tham quan, mua sắm tại các siêu thị, tham quan các phố chuyên doanh hàng điện tử với đa dạng các mặt hàng… Đến với Nam Đàn - vùng quê giàu truyền thống văn vật, du khách sẽ được đắm mình trong những cảnh vật của làng quê đó là quê nội, quê ngoại Bác Hồ, ở đó có những hồ sen xanh mát, những đường làng êm ả rợp bóng vú sữa, tre xanh, ở đó có những cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay… Tâm hồn du khách sẽ như lắng lại trong không gian đậm mùi trầm hương tại Khu Di tích Kim Liên khi nghe cô thuyết minh nghẹn ngào ngược dòng thời gian nhớ tới vị Cha già dân tộc. Nam Đàn còn quyến rũ chân du khách bằng những đặc sản thôn quê, dân giã như chè sen, sắn dây, kẹo lạc, tương bần, hồng Nam Anh, vú sữa... Và cả những điệu hát ví phường vải trong những ngôi đình cổ kính…
Khi cả 3 vùng đều xây dựng được những đặc sản tiêu biểu cho riêng mình, chắc chắn sự liên kết, phối hợp sẽ hiệu quả hơn rất nhiều lần. Khi đó, các Công ty lữ hành cũng có cơ hội hơn trong giới thiệu, quảng bá sản phẩm điểm đến.
Thanh Thủy-Báo Nghệ an
